Argungu Hakkında

Argungu nerede

Argungu, Nijerya’da kent ve emirlik. Ülkenin kuzeybatısında Sokoto eyaletine bağlıdır. Sokoto (Kebbi) Irmağı üzerinde, Sokoto kenti, Birnin Kebbi, Gando, Augi ve Kaingiwa’dan gelen yolların kavşağında yer alır. Hausaların bir alt grubu olan Kebbavaların yaşadığı Argungu, önceleri Birnin Lelaba dan Badau olarak bilinirdi. Yaklaşık 1700′den 1805′e değin. Hausa soyundan gelen Kebbi krallarmca yönetildi. Banza Bakwai diye anılan, meşruluğu tartış­malı yedi Hausa devletinden biri olan Kebbi’nin merkezi, güneybatıda Birnin Kebbi’deydi. Şarkin Kebbi (Kebbi kralı) Muhammadu Hodi, y. 1813′te Fulanilerin yönetimini kabule zorlandıysa da, Kebba­vaların çoğu, Fulanilerin Usman dan Fodio önderliğinde açtığı “cihat”a karşı direnişi sürdürdü. 1827′de, Fulanilere boyun eğme­yi reddeden Kebbi Kralı Samaila (Karari), yeni bir başkent kurarak burayı a yi gungu (tek bir yerde toplanalım) olarak adlandır­dı. Samaila’nın, Sokoto ve Gando adlı iki Fulani emirliğinin oluşturduğu ortak kuvve­te 1831′de yenilmesinden sonra, o dönem­deki adıyla Argungu Krallığı, 1849′a değin Fulani emirlerinin yönetimi altma girdi. 1849′da, Samaila’nın oğlu Yakubu Nabame, kendisini Kebbi kralı ilan ederek Fulani kuvvetlerini yenilgiye uğrattı. Sokoto’nun Müslüman kralı, 1866′da za­manın Kebbi kralı Abdullahi Toga’nın imza­lamış olduğu Lafiyar Toga antlaşmasına bağlı kalarak Argungu’yu bağımsız bir kral­lık olarak tanıdıysa da, Kebbavalarla Fula- niler arasındaki’çatışma 1902′de İngilizler bölgeye gelene değin sürdü. İngilizler Samaila’yı (Sama) Argungu emıri olarak tanı­dılar; ama krallığın önemli bir bölümünü oluşturan batı kesimini 1907′de Fransa’ya bıraktılar. 1906′da Argungu emirliği, eyale­tin ayrı bir alt bölgesi haline geldi. Argun- gu’nun yüzölçümü 8.692 km”dir. Müslüman halkın çoğunluğu Kebbavalardan oluşur. Ama bölgede bazı Fulani, Ariva ve Tienga (Kengava) toplulukları da yaşar. Emir (şar­kin Kebbi), emirliğin geleneksel yöneticileri olan Lekavva ailesi tarafından seçilir. Çev­redeki tütün ve yerfıstığı, Argungu’da top­lanıp oradan bölge dışına sevkedilir. Ar­gungu, ayrıca büyükbaş hayvan, keçi, ko­yum balık, pirinç, kumdarı, kocadan, pa­muk gibi ürünler için de önemli bir yerel pazardır.

Argungu, genellikle şubat aylarında dü­zenlenen balık festivali ve 16. yüzyıl yapıt­larının yer aldığı Kanta Müzesi ile tanınır. 56 km doğu-kuzeydoğusunda, 16 ve 17. yüzyıllarda Kebbi’nin başkenti olan, surlar­la çevrili Surame kentinin kalıntıları bulu­nur. Devlet okulu (1919) ve Kanta College’ ın (1970) yanı sıra Argungu’da bir sağlık evi ve bir tıp merkezi vardır.

Argungu